Cardamino(-di-sèt-fuioun)
Cardamine heptaphylla
Brassicaceae Cruciferae
Nom en français : Cardamine à sept folioles.
Descripcioun :Grando cardamino que trachis dins li bos fres coume li faio e li blachiero. Es uno planto sènso péu emé un gros rizoumo (4 à 10 mm de diamètre) qu'a d'escaumo de 1 à 2 mm. Fai uno bello enflourejado de flour blanco o roso. Li boudousco, pulèu longo, fan de 3 à 8 cm. Se recounèis evidentamen à si fuioun groupa pèr sèt (fotò).
Usanço :Èi pas uno planto di mai goustouso, mai èi manjadisso. Li fueio se fan pulèu couire, an un goust proche dóu caulet e dóu raifort. Li flour soun peréu bono à manja.
Port : Erbo
Taio : 30 à 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Cardamine
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Faio
- Blachiero
- Bos fres
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropo
Ref. sc. : Cardamine heptaphylla (Vill.) O.E.Schulz, 1903
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768